Xã Phúc Lộc vừa chính thức được thành lập vào tháng 7 năm 2025 trên cơ sở sáp nhập 5 xã cũ: Sen Phương, Võng Xuyên, Xuân Đình, Vân Phúc và Nam Hà. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu phát triển nông nghiệp bền vững, xã đã đặt ra cho mình một hướng đi mới: khai thác tiềm năng, lợi thế vùng đất bãi để phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp xanh thân thiện với môi trường. Ngay từ những ngày đầu thành lập, chính quyền và nhân dân nơi đây đã thể hiện quyết tâm định hình một nền nông nghiệp hiện đại, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng.
Xã có lợi thế tự nhiên với quỹ đất nông nghiệp khá dồi dào, khí hậu phù hợp với nhiều loại cây trồng, vật nuôi. Tuy nhiên, thay vì lựa chọn con đường sản xuất truyền thống như nhiều nơi khác, xã đã xác định lấy "nông nghiệp xanh, sạch, an toàn" làm định hướng chủ đạo. Trước đây, vùng bãi chủ yếu canh tác nhỏ lẻ, thiếu định hướng phát triển bài bản; thiếu liên kết; chưa mạnh dạn ứng dụng kỹ thuật canhh tác hiện đại, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng sản phẩm, thậm chí còn để lại hệ lụy về ô nhiễm môi trường... Tuy nhiên hiện nay, các cấp chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội đang chung tay cùng người dân thu gom, xử lý rác, góp phần bảo vệ môi trường sống sáng - xanh - sạch.
Ngay trong tháng đầu tiên thành lập, xã Phúc Lộc đã chỉ đạo Phòng Kinh tế xã tổ chức khảo sát hiện trạng sản xuất tại các thôn, đồng thời lên phương án hình thành các vùng chuyên canh rau màu, lúa chất lượng cao và vùng chăn nuôi hữu cơ. Mặc dù điều kiện cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn, người dân vẫn rất ủng hộ định hướng nông nghiệp sạch. Nhiều hộ nông dân đã mạnh dạn đăng ký tham gia mô hình thí điểm trồng rau không hóa chất, sử dụng phân hữu cơ vi sinh, tận dụng chế phẩm sinh học để phòng trừ sâu bệnh.
Một số hình ảnh mô hình nông nghiệp trên địa bàn xã Phúc Lộc thực hiện phương pháp canh tác hữu cơ
Tại xứ đồng Cải Tạo, thôn Cẩm Đình, mô hình "cánh đồng xanh 3 không" được triển khai đang mang lại nhiều chuyển biến tích cực. Thay vì sử dụng hóa chất và thuốc trừ sâu, người nông dân đã chuyển sang sử dụng phân bón hữu cơ để bón cho cây lúa. Đặc biệt, 100% hộ dân cam kết "nói không với thuốc diệt cỏ" trong sản xuất nông nghiệp, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường. Đó là kết quả ghi nhận từ sự quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ xã đến thôn trong công tác tuyên truyền cho người dân về tác hại trong việc sử dụng thuốc diệt cỏ.
Sau khi các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ phát động cán bộ, hội viên xây dựng mô hình "Cánh đồng xanh 3 không", gia đình chị Đặng Thị Việt, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn Bãi Đồn đã tiên phong ký cam kết thực hiện nghiêm các tiêu chí của mô hình. Đó là, "Không sử dụng thuốc trừ cỏ cháy; không sử dụng chất kích thích tăng trưởng trong sản xuất; không vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, cỏ rác, túi nilon tại kênh mương nội đồng". Với cách làm này, gia đình chị Việt tiết kiệm được hơn 20 triệu đồng chi phí mua phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Quan trọng hơn, môi trường đồng ruộng trong lành, đảm bảo sức khỏe của chính người nông dân.
Không riêng sản xuất lúa, cây ăn quả, tại các vùng chuyên canh rau của xã Phúc Lộc, người dân không sử dụng thuốc trừ cỏ, tình trạng sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu đã chấm dứt. Thay vào đó, phương thức canh tác "thuận thiên", sản xuất hữu cơ, sinh học được áp dụng rộng rãi. Ngoài ra, bà con nông dân còn linh hoạt, sáng tạo ứng dụng công nghệ xử lý và tái sử dụng phụ phẩm, phế thải, mang lại lợi ích kép, vừa giảm chi phí sản xuất và giảm gây ô nhiễm môi trường, tăng năng suất, chất lượng nông sản…Gia đình ông Vũ Văn Sáu có tổng diện tích chuyên canh các loại rau màu khoảng 0,5 héc ta. Trong quá trình sản xuất rau màu, ngoài việc sử dụng phân bón hữu cơ, gia đình ông Sáu còn sử dụng những chiếc bẫy bả sinh học để diệt côn trùng. Cách làm này, góp phần giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính. Hơn nữa, việc chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp xanh còn góp phần nâng cao chất lượng nông sản, đảm bảo an toàn thực phẩm, được người tiêu dùng ưa chuộng. Ông Vũ Văn Sáu – Thôn Vân Phúc 2 - xã Phúc Lộc chia sẻ: "Gia đình tôi đã tiếp cận khoa học mới qua các lớp tập huấn IPM. Nên gia đình không dùng thuốc trừ sâu, nên các sản phẩm nông nghiệp của gia đình đã làm ra rất đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng. Tôi cũng tuyên truyền cho mọi người cùng làm để không phải dùng thuốc trừ sâu, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng và cả cộng đồng. Đấy là đạo đức của nghề nghiệp".
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, địa phương còn chú trọng bảo vệ môi trường nông thôn thông qua các chính sách hỗ trợ xử lý chất thải, xây dựng bể thu gom vỏ thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng chế phẩm vi sinh trong sản xuất, tạo nền tảng cho một nền nông nghiệp xanh đúng nghĩa. Từ thành công bước đầu, xã Phúc Lộc tiếp tục quy hoạch xây dựng vùng bãi trở thành vùng nông nghiệp xanh chất lượng cao, vừa tăng thu nhập cho người dân, vừa bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính… Một số giải pháp đang được dồn lực triển khai. Đó là, quy hoạch vùng bãi thành vùng chuyên canh rau màu, cây ăn quả…; ứng dụng công nghệ cao (hệ thống tưới nhỏ giọt, nhà màng, phân bón hữu cơ…); tăng cường hợp tác với doanh nghiệp, Hợp tác xã để xây dựng chuỗi liên kết - tiêu thụ sản phẩm…Tuy nhiên, trong quá trình triển khai còn có những khó khăn, vướng mắc cần có sự chung tay tháo gỡ của các cấp, các ngành. Đồng chí Lê Văn Thu - Chủ tịch UBND xã Phúc Lộc cho biết: "Chúng tôi cũng xác định rõ công tác quy hoạch là công tác đi đầu và xác định vùng quy hoạch, trong đó phát triển nông nghiệp là trụ cột chính và tạo hành lang phát triển kinh tế là nông nghiệp công nghệ cao, nhà nhà màng, nhà lưới theo quy trình Vietgap theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Môi trường. Chúng tôi tập trung phát triển nông nghiệp kết hợp với du lịch trải nghiệm ven sông để tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.
Thực tế phát triển các mô hình đã chứng minh, phát triển nông nghiệp xanh không chỉ là hướng đi tất yếu, mà còn là giải pháp bền vững cho tương lai. Với tầm nhìn dài hạn, sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền và sự chủ động của người dân, vùng bãi xã Phúc Lộc đang dần định hình như một vành đai xanh hiện đại, một mô hình nông nghiệp kiểu mẫu gắn với bảo tồn sinh thái, phát triển bền vững, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển nông nghiệp đô thị của Thủ đô Hà Nội.
Nguồn, ảnh: Minh Tuyết.